Runway. Jeans
Pierwotnie zdefiniowane jako odzież robocza, opatentowane w latach 70. XIX wieku przez Jacoba W. Davisa oraz Leviego Straussa, którego firma odzieżowa jest obecnie jednym z ich największych potentatów. Do dziś jedne z najważniejszych elementów świata mocy. Mowa oczywiście o jeansach. Jak powstały? Jak wyglądała ich ewolucja i, co najważniejsze, czy czas się z nimi pożegnać?
Zacznijmy zatem od pierwotnego kroju jeansów. Prosty, z dwiema kieszeniami z przodu i tylko jedną z tyłu (po prawej stronie), co zostało zmienione już pod koniec lat 70., kiedy to dodano również małą kieszonkę na zegarek. Kluczowe były tu materiał – denim, czyli tkanina wykonana z bawełny poprzez skośne jej przeplatanie oraz kolor – indygo, pierwotnie pozyskiwany z liści indygowca, dziś głównie syntetycznie. Dzięki takim zabiegom jeansy były bardzo trwałe i wytrzymywały długie godziny pracy fizycznej, stając się hitem wśród ludności środkowych stanów Ameryki. W celach roboczych wykorzystywano je przez długie dekady, jednak do czasu.
Zarówno w trakcie Pierwszej, jak i Drugiej Wojny Światowej produkcja jeansów zwolniła, ponieważ była zbyt kosztowna dla gospodarki skupionej na konflikcie. Sytuacja zmieniła się w latach 50., wszystko za sprawą amerykańskich aktorów takich jak James Dean i Marlon Brando. Promowali oni jeansy znacznie węższe od pierwowzoru, z niskim stanem. Poprzez tematykę filmów typu „Buntownik bez powodu” wkrótce owe spodnie zaczęły symbolizować rebelię, przez co stały się kluczowym elementem garderoby młodych Amerykanów, mających potrzebę sprzeciwu wobec systemu. Ich popularność rosła wraz z buntowniczym nacechowaniem, do tego stopnia, iż szkoły zaczęły wprowadzać zakaz noszenia jeansów.
Wszystkie te wolnościowe powiązania sprawiły, że jeansy w szybkim czasie stały się symbolem amerykańskich hippisów lat 60. Najpopularniejszym modelem okazały się rozszerzane u dołu, z niskim stanem, tzw. „dzwony”. Często z kolorowymi naszywkami. Jednak należy pamiętać , iż wciąż symbolizowały indywidualizm i bunt, dlatego już dekadę później moda na jeansy została rozpowszechniona w wielu innych krajach, nawet same „dzwony” przestały być kojarzone z “dziećmi kwiatów”, stając się trendem górującym w Europie i Ameryce.
W latach 80. Jeansy wreszcie zaczęły wykraczać poza hermetyczne środowiska, wciąż rosła ich popularność wśród subkultur m.in. w punku lub rocku. Skutkowało to rozpowszechnieniu się spodni koloru czarnego a także modeli podartych, przeważnie na wysokości kolan, czy z doczepionymi kolcami i łańcuchami. Zaczęto produkować także inne elementy garderoby wykonane z jeansu: spódnice, kaszkiety czy kurtki. Poza tym denim wkroczył w świat mody, liczni projektanci używali go do tworzenia (głównie jeszcze spodni). W tamtym czasie Adriano Goldschmied wprowadził do sklepów tzw. “skinny jeansy”. Wykonane z cieńszego materiału, bardzo obcisłe (legendy głoszą, iż klienci musieli wkładać je na leżąco, aby się dopiąć), które niemal natychmiast stały się powszechnym trendem.
Następna dekada przyniosła kolejne odkrycia w kreacji jeansów, stały się one luźniejsze (modnym krojem okazał się “JNCO”), pojawiły się ogrodniczki. Same zaś “skinny jeansy” zostały zastąpione przez “bootcut”, lekko szersze, z niskim stanem, bardziej subtelne i co najważniejsze, możliwe do włożenia na stojąco. Oprócz tego w siłę rosły kurtki jeansowe, ubierane wraz ze spodniami w ciemniejszym kolorze (indygo) i różnego rodzaju akcesoria.
Wszystko po to, aby w latach dwutysięcznych świat powrócił do “skinny jeansów”, tym razem ubogacając je o myśl DIY. Samodzielne malowanie spodni lub kurtek było tylko początkiem wielkiego modowego ruchu przerabiania jeansów w każdy możliwy sposób. Oczywiście szersze modele także podlegały przeróbką, jednak zostały odsunięte w cień.
W latach 2010 jeansy wciąż pozostawały cienkie, ich krój natomiast stał się prostszy. Dziury dalej występowały, u boku z przetarciami kolorystycznymi. Popularność zyskały jeansowe minispódniczki i krótkie spodenki. Zaczęła pojawiać się moda na spodnie przypominające minione dekady, przeważnie na „dzwony” lat 60.
Obecnie jesteśmy świadkami odwrotu “skinny jeansów” na rzecz znacznie szerszych spodni, z niskim stanem. Dziury wyszły z mody, natomiast wciąż pozostały przetarcia, jednak zdecydowanie mniej ostentacyjne niż poprzednio. Ponadto występują w coraz większej ilości kolorów. Warto jednak zauważyć, iż obecnie moda zmienia się bardzo szybko, jeszcze nie tak dawno trendem ponownie były “dzwony”. Oprócz tego przy dzisiejszej komercjalizacji jesteśmy w stanie zdobyć praktycznie każdy rodzaj jeansu jaki nam się zamarzy, a także dowolne akcesoria wykonane z tego materiału nie wychodząc nawet z domu.
Jaka jest zatem przyszłość jeansów? Jeansy piszą ją same. Od lat krążą teorie, że wkrótce nas opuszczą, lecz czas spojrzeć prawdzie w oczy: to nie nastąpi. Jako wyjątkowo wytrzymałe, różnorakie i przede wszystkim kultowe, pozostaną w naszych szafach tak długo, jak na tym świecie będzie chociaż odrobina gustu modowego. Ponieważ każdego z nas czeka moment w życiu, kiedy stwierdzimy.
I think we need a (jean) jacket here.
Źródła:
17 Types of Jeans for All Women [The Guide] – Sumissura
21 Types of Jeans for Women: Style & Fit Guide
18 Types of Jeans for Women 2024— Different Jean Styles and Cuts
History of Denim & the Origin of Jeans | Hawthorn
A BRIEF HISTORY: Denim in the 2010s
Jeans for men: Every single jean fit, explained | British GQ