“The Last of Us”

– czyli co jest ważne w adaptacji gry komputerowej?

Za mniej niż dwa tygodnie (13.04) będzie premiera drugiego sezonu serialu “The Last of Us”, który podbił serca widzów, bijąc rekordy oglądalności i zajmując miejsce w czołówce seriali emitowanych przez HBO (obok “Gry o Tron” lub “Białego Lotosu”). Pomyślałam, że warto jest przypomnieć sobie o sukcesie pierwszego sezonu i przeanalizować czemu go on zawdzięcza.

“The Last of Us” (serial) jest adaptacją serii postapokaliptycznych gier komputerowych wyprodukowanych przez studio Naughty Dog (“Crash Bandicoot”, “Uncharted”)  i wydana przez Sony Interactive Entertainment. Opowiada historię Ellie i Joela, którzy żyją w postapokaliptycznej Ameryce i wspólnie podejmują się misji, której celem jest odnalezienie leku na panującą na całym świecie pandemię grzyba Cordyceps. Rozgrywka jest silnie osadzona w narracji fabularnej, oparta na elementach walki (z ang. “combat”) , “skradanki” (z ang. “stealth”) i przetrwania (z ang. “survival”). Sekcje pojedynków z przeciwnikami przeplatane są długimi cut scenkami (momentami, w których gracz nie ma wpływu na przebieg fabuły, wprowadzając swego rodzaju przerywnik filmowy).

Problematyka gry zawiera w sobie wiele motywów, przemyśleń i tworzy zarys różnych postaci, jednak w moim odczuciu motywem przewodnim jest strata i żałoba. Grzyb, który przejmuje kontrolę nad ludzkim mózgiem i atakuje innych przedstawicieli gatunku, rozprzestrzenia się bardzo szybko i sieje spustoszenie. Pandemia zmienia cały dotychczas znany człowiekowi świat, unicestwia resztki człowieczeństwa (nie tylko poprzez zarażenia, ale i wszechobecną, okrutną walkę o przetrwanie). Także strata odczuwana przez bohaterów nie odnosi się jedynie do żałoby po śmierci ukochanych osób, ale i tęsknoty za starym światem.

Gra odniosła naprawdę ogromny sukces. Statystyki na rok 2023 wskazują, że sprzedaż wszystkich gier z serii wyniosła około 37 milionów egzemplarzy. Zdobyła ona również nagrody, m.in. na rozdaniu nagród British Academy Video Games Awards (BAFTA), DICE Awards lub Game Developers Choice Awards.

Twórcom serialu przydzielone zostało naprawdę trudne zadanie. Adaptacja live-action wiąże się z przeniesieniem animacji komputerowej do świata rzeczywistego. Musieli udźwignąć presję związaną z wysokim poziomem materiału źródłowego i przekuć ją w wierne oryginałowi, ale i wyjątkowe dzieło.

Myślę, że głównym czynnikiem, który sprawił, że serial pozostał na wysokim poziomie było zaangażowanie twórców gry, którzy mogą doglądać pracy, pilnować kierunku artystycznego i rozwijać swoje własne pomysły, których nie zawarli wcześniej. Współtwórca gry, Neil Druckmann, jest również współtwórcą serialu. W ten sposób serial staje się częścią tego samego uniwersum, a nie osobnym tworem oderwanym od założeń oryginału.

Jednak z drugiej strony, serial nie może być kopią gry ze względu na różnicę mediów. Interaktywność gry komputerowej kładzie nacisk na trud przetrwania w świecie przedstawionym, gdyż gracz musi sam pokonać przeciwników i przebyć część drogi bohaterów. Serial za to może bardziej wyeksponować problematykę filozoficzną i przeżycia bohaterów. Przez to, że “The Last of Us” jest grą trzecioosobową, to w momentach kiedy gracz steruje postacią zazwyczaj nie widzi mimiki jej twarzy. Traktuje on zabicie przeciwnika jako element rozgrywki, nie rozważa moralności czynów bohatera sterowalnego, gdyż tego wymaga od niego gra. Za to w serialu odpowiednie wykorzystanie kadrów, światła, muzyki i innych elementów audiowizualnych może pełniej ukazać wpływ dokonywanych przez bohaterów czynów na ich psychikę. Serial kładzie również większy nacisk na grę aktorską.

Tekst kultury i jego adaptację wiąże skomplikowana relacja. Z jednej strony ogranicza ona do pewnej konwencji, wykreowanego uniwersum, a z drugiej stwarza wiele możliwości na przedstawienie danego wątku w zupełnie odmienny sposób i wyeksponowania innych aspektów dzieła. Adaptacje otwierają drzwi do dyskusji na temat tekstu kultury, jego aktualności i pozwala porównać różne odsłony tych samych bohaterów i wydarzeń. Mam nadzieję, że poziom adaptacji gier wideo utrzyma poprzeczkę ustawioną przez “The Last of Us” i będzie się rozwijał.